تشکیلات حقوقی و قضایی هخامنشیان

تکامل حقوقی هر کشور و احترامی که مردم آن کشور به قوانین و مقررات خود می گذارند ، بستگی به سیر تاریخ ، تمدن ، پیشرفت و فرهنگ سنن و آداب ، کیش و آیین و نظرات پژوهندگان و خردمندان آن ملت دارد ، کشور ایران درطول تاریخ به ویژه در گذشته واسطه تبادل و ارتباط تمدنهای خاوری و باختری بوده و سهمی بزرگ در ترکیب تمدنهای عالی گوناگون داشت . هخامنشیان نخستین کسانی بودند که وحدت عالی شرقی و به عبارتی وحدت جهان متمدن آن روز که عناصر مختلف در آن زندگی می کردند به هم مرتبط ساخت . به طور کل باید متذکر شد که ایران در عهد هخامنشی دارای عالی ترین تمدن و فرهنگ و هنر بوده است و این مهم را وضع قوانین ومقررات متناسب و توجه شاهان به اجرای عدالت تشکیل می داده است . این قوانین به صورت فرمان شاه ظاهر می شده است . ولی باید متذکر شد که شاه حق قانون گذاری داشت ولی این حق جزء در حدود مصلحت مملکت اعمال نمی شود . نتیجه این پژوهش را می توان دراین عبارت خلاصه کرد که شاهان هخامنشی ( به ویژه کوروش ) با ارائه نخستین اعلامیه حقوق بشر ( استوانه کوروش ) پایه دادگری و عدالت پروری را درجهان بنا کردند ، به گونه ای که بعدها داریوش با قانون گذاری جدید به اصلاح امور پرداخت ، قوانینی که از آداب ورسوم قوانین و نحوه مجازات سایر ملل تابعه نشات و تاثیر پذیرفته بود و نیز بر قوانین سایر حکومت های بعد هخامنشیان مثل سلوکیان و اشکانیان و ... تأثیر گذاشت .